EXCERPT FROM OVERVIEW OF QUALIFICATIONS STANDARD
ECONOMIC TECHNICIAN
STANDARD KVALIFIKACIJE (QUALIFICATIONS STANDARD)
1. OSNOVNE KARAKTERISTIKE (BASIC CHARACTERISTICS)
1.1 Naziv kvalifikacije (generički i specifični dio) (title of the qualification; generic and subject specific)
Ekonomski tehničar (Economic technician)
1.2 Polje po ISCED FoET2013 (Field in ISCED FoET2013)
0311 (Ekonomija)
1.3 ECVET bodovi (ECVET)
240
1.4 Razina/nivo (Level)
4
1.5 Uvjeti/načini pristupanja (Entry requirements)
Primary education
2. ISHODI UČENJA (LEARNING OUTCOMES)
2.1 Ishodi učenja (znanja, vještine, kompetencije) (Learning outcomes (knowledge, skills, competences))
Knowledge, skills and competences from CCC
Znanja:
- Analizira ekonomske faktore, uključujući troškove, kalkulacije i marže
- Analizira elemente okruženja u kojem preduzeće posluje
- Razlikuje/opisuje ulogu poslodavca i uposlenika u firmi
- Razlikuje i predlaže postupke donošenja poslovne odluke
- Razumije značaj bilansnih pozicija
- Opisuje marketing i tržište, te proizvod
- Opisuje pojam i način upravljanja ljudskim resursima
- Opisuje pojam, elemente i vrste kalkulacija
- Samostalno interpretira osnovne poslovne podatke i statistike
- Analizira ekonomske faktore, uključujući troškove, kalkulacije i marže
- Razlikuje knjigovodstvena dokumenta
- Izračunava cijene koštanja gotovih proizvoda
- Primjenjuje evidencije dugotrajne materijalne i nematerijalne imovine u poslovnim knjigama
- Razlikuje i povezuje knjigovodstvena dokumenta, podatke iz poslovnih knjiga i osnovne računovodstvene kategorije te izrađuje financijska izvješća
- Opisuje poslove platnog prometa i blagajne
- Identificira i razlikuje sredstva i izvore sredstava
- Identificira stalna sredstva, metode knjiženja, amortizacije, revalorizacije i otuđenja
- Identifikuje poslovne probleme i njihovo rješavanje
- Analizira uticaja prihoda i rashoda na bilans stanja i bilans uspjeha
- Razlikuje različite vrste i izvore podataka
- Opisuje pojam, elemente i vrste kalkulacija
- Opisuje knjigovodstvene pojmove, poslovnu dokumentaciju i knjigovodstvenu evidenciju
- Opisuje pojam, elemente i vrste kalkulacija
- Samostalno interpretira osnovne poslovne podatke i statistike
- Objašnjava pravnu regulativu
- Prepoznaje odredbe zakona iz različitih oblasti
- Razlikuje standarde za obavljanje djelatnosti
- Opisuje oblike novčanih sredstava
- Opisuje pojam i vrstu bankarskih i usluga osiguranja
- Opisuje i izrađuje poslovne formulare i forme poslovnih pisama
- Opisuje strukturu poslovnog plana
- Razlikuje i predlaže postupke donošenja poslovne odluke
- Razumije važnosti sastavljanja poslovnog plana
- Objašnjava pravnu regulativu
Vještine:
- Istražuje i segmentira tržište
- Izrađuje biznis plan poduzeća
- Identificira potencijalne klijente, uspostavlja kontakte te informira ih o proizvodima i uslugama, aktualnim kampanjama i kanalima distribucije
- Planira prodajne aktivnosti, aktivnu prodaju proizvoda i usluga te financijsko savjetovanje klijenata
- Izrađuje ponude i police osiguranja te osigurava osnovne faze postupka osiguranja
- Izrađuje kalkulacije nabavke i prodaje
- Vrši marketinško planiranje, definiše ciljeve i marketing strategiju
- Osmišljava propagandne poruke
- Razmjenjuje podatke između različitih službi
- Prikuplja i sistematizuje povratne informacije korisnika
- Provodi i usklađuje evidencije troškova poslovanja po nastanku, vrstama i mjestu troškova
- Vodi evidenciju zaliha u poslovnim knjigama
- Provodi popis imovine i obaveza te usklađuje podatke dobivene popisivanjem sa stvarnim podacima – inventura
- Vodi i usklađuje evidencije kupaca i dobavljača s podatcima iz ostalih poslovnih knjiga
- Izračunava i vodi evidencije plaća i drugih prava zaposlenika
- Popunjava blagajnički izvještaj i originalnu dokumentaciju novčanog poslovanja
- Vrši uporedna knjiženja blagajne i žiro računa
- Sastavlja inventurne (popisne) liste i bilans stanja
- Otvara poslovne knjige
- Knjiži nabavke stalnih sredstava, te vrši obračun trošenja stalnih sredstava
- Vrši knjiženje obračunate amortizacije i revalorizacije
- Evidentira otuđivanje stalnih sredstava
- Obavlja blagajničke poslove, te popunjava originalnu dokumentaciju i knjiženje platnog prometa
- Vrši obračun poreza na dodanu vrijednost i knjiženja poreza
- Vodi analitičku evidenciju kupaca i dobavljača
- Vrši knjiženje nabavke i prodaje trgovačke robe i evidentira promjenu cijena trgovačke robe
- Popunjava originalne dokumente vezane za promet robe
- Identificira i knjiži prihode i rashode, aktivna i pasivna vremenska razgraničenja
- Vrši zatvaranje konta prihoda i rashoda
- Utvrđuje poslovni rezultat
- Evidentira raspored pokrića gubitka i predlaže raspored dobiti I
- zrađuje kalkulacije nabavke i prodaje
- Kompletira finansijsku dokumentaciju, obračuna prihod i troškove, utvrdi finansijski rezultat
- Izračunava prodajnu cijenu sa unaprijed zadanom maržom
- Vodi evidenciju o poslovnim promjenama
- Evidentira podatke u poslovne knjige
- Primjenjuje procentni, promilni i kamatni račun u praksi
- Provodi statističko istraživanje, grupiše, obrađuje i grafički predočava podatke
- Pretražuje, prikuplja i procesuira elektronske informacije, podatake i koncepte i sistematično ih koristi
- Koristi gotove računalne aplikacije
- Kreira baze podataka
- Provodi statističko istraživanje, grupiše, obrađuje i grafički predočava podatke
- Koristi informacionu tehnologiju u komunikaciji
- Pridržava se etičkog kodeksa
- Razlikuje mjere zaštite na radu i pružanja prve pomoći
- Upravlja dokumentacijom vezanom uz klijente banke
- Obavlja gotovinske i bezgotovinske transakcije
- Prikuplja, analizira i prezentira podatke
- Stiče rutinu u tehnici slijepog kucanja i oblikovanja teksta
- Kreira i oblikuje poslovna pisma, upite, ponude i kupoprodajne ugovore
- Piše porudžbine, fakture, otpremnice, propatna pisma, komisijske zapisnike, reklamacije
- Kreira baze podataka Izrađuje biznis plan poduzeća
- Piše dnevne i polugodišnje izvještaje o radu
- Prati poslove kadrovskog odjela
- Utvrđuje poslovni rezultat
- Uočava potrebe klijenata, pregovara o njihovim specifičnim potrebama te prilagodbama proizvoda i usluga
- Izrađuje ponude i police osiguranja te osigurava osnovne faze postupka osiguranja
- Komunicira s potencijalnom klijentelom
- Koristi informacionu tehnologiju u komunikaciji
- Pridržava se etičkog kodeksa
- Razlikuje mjere zaštite na radu i pružanja prve pomoći
- Koristi načine zaštite okoliša
Kompetencije:
- Rješava reklamacije klijenata
- Razvija sigurnost i pravilno komuniciranje s klijentima i kolegama
- Razvija sposobnosti pravilnog rasuđivanja i logičkog zaključivanja
- Sarađuje s dobavljačima i klijentima
- Razvija smisao za urednost i ažurnost
- Razvija sposobnosti samostalnog rada
- Razvija sposobnosti za urednost, postupnost i tačnost kod računanja
- Stiče pravilan odnos prema opremi
- Otvorenost primjeni novih tehnologija
- Čuva relevantne podatke od zloupotrebe
- Razvija radnu etiku
- Razvija svijest o poštivanju zakona
- Razvija svijest o značaju standarda
- Pokazuje svijest o važnosti mjera zaštite na radu
- Razvija duh tolerancije, humanizma i osnovne etičke principe
- Razvija poštovanje principa radne etike
- Razvija smisao za urednost i ažurnost
- Stiče potrebe za cjeloživotno učenje i nadogradnju znanja
- Razvija preduzetničke sposobnosti
- Razvija sposobnosti za kreativnost i komunikativnost
- Razvija sposobnosti pravilnog rasuđivanja i logičkog zaključivanja
- Razvija sposobnosti organizovanja i saradnje u grupi
- Sarađuje s dobavljačima i klijentima
2.2 Kriteriji ispitivanja i ocjenjivanja ishodi učenja (Learning outcomes assessment criteria)
- Ispitivanje i ocjenjivanje dostignutosti ishoda učenja vrši se formativno i/ili sumativno i pokriva sve navedene ishode učenja pod 2.1., te uključuje završni praktični rad
- Ispitivanje i ocjenjivanje provodi isključivo VET ustanova (škola, centar za obrazovanje odraslih, ispitni centar) registrirana od strane nadležne obrazovne vlasti, koja ima razvijen sistem osiguranja kvaliteta
- Ispitivanje i ocjenjivanje se obavlja u adekvatnom prostoru i na opremi koja se koristi u praksi u okviru zanimanja ekonomski tehničar
- Ispitivači i ocjenjivači imaju odgovarajuće kvalifikacije nastavnika, a u domenu ispitivanja i ocjenjivanja praktičnog rada kvalifikacije stručnjaka iz prakse
2.3 Jedinice ishoda učenja i ECVET bodovi (Unit of learning outcomes and ECVET)
- Općeobrazovni predmeti 80 ECVET
- Općeobrazovni predmeti u funkciji struke 20 ECVET
- Ekonomija s ekonomikom preduzeća i marketing 24 ECVET
- Knjigovodstvo 24 ECVET
- Ekonomska/privredna matematika 4 ECVET
- Statistika 4 ECVET
- Poslovna informatika 4 ECVET
- Pravo 8 ECVET
- Financije/monetarna ekonomija i bankarstvo 12 ECVET
- Praktična nastava 60 ECVET
3. RELEVANTNOST KVALIFIKACIJE (RELEVANCE OF THE QUALIFICATION)
3.1 Potrebe tržište rada (Labour market needs)
Ova kvalifikacija je relevantna za zanimanje ekonomski tehničar, opisano standardom zanimanja ekonomski tehničar
3.2 Nastavak obrazovanja/ prohodnost (Further education/progression)
Nivo 6, prvi ciklus visokog obrazovanja, ili nivo 7 gdje su prvi i drugi ciklus visokog obrazovanja integrirani
3.3 Druge potrebe (Other needs)
Through this qualification, key competences for lifelong learning are also acquired
4. OSIGURANJE KVALITETE (QUALITY ASSURANCE)
4.1 Članovi ekspertne grupe (Expert group members)
- Almina Ćibo – Ministarstvo civilnih poslova BiH
- Slađana Skočajić – JU Centar srednjih škola Trebinje
- Darka Tolj – JU SŠC Petar Kočić Zvornik
- Izudin Hodžić – JU MSŠ Hasan Kikić Gradačac
- Ljubiša Ševkušić – JU SŠC Petar Kočić Zvornik
- Duško Kojović – IAT Standard Trebinje
- Svjetlana Lučić – Zavod za zapošljavanje Republike Srpske
- Tanja Markuš – Zavod za zapošljavanje Republike Srpske
- Radmila Kocić – Ćućić – Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
- Slavica Kuprešanin – Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
4.2 Predlagatelji (Proponents)
Competent education authorities
4.3 Web-stranica na kojoj je odluka o usvajanju standarda zanimanja objavljena
(Web-page of the decision on adoption of the occupational standard)
www
4.4 Rok do kojeg standard kvalifikacije treba evaluirati (The deadline by which the QS should be reviewed)
5 years
4.5 Nadležne vlasti za dodjelu kvalifikacije (Competent authority for awarding the qualification)
Competent education authorities
4.6 Vanjsko osiguranje kvalitete (External quality assurance)
Competent education authorities and pedagogical institutes