EXCERPT FROM OVERVIEW OF QUALIFICATIONS STANDARD
MEDICAL TECHNICIAN
STANDARD KVALIFIKACIJE (QUALIFICATIONS STANDARD)
1. OSNOVNE KARAKTERISTIKE (BASIC CHARACTERISTICS)
1.1 Naziv kvalifikacije (generički i specifični dio) (title of the qualification; generic and subject specific)
Medicinski tehničar / Medicinska sestra (Medical technician)
1.2 Polje po ISCED FoET2013 (Field in ISCED FoET2013)
0913 (Nursing and midwifery)
1.3 ECVET bodovi (ECVET)
240
1.4 Razina/nivo (Level)
4
1.5 Uvjeti/načini pristupanja (Entry requirements)
Primary education
2. ISHODI UČENJA (LEARNING OUTCOMES)
2.1 Ishodi učenja (znanja, vještine, kompetencije) (Learning outcomes (knowledge, skills, competences))
Knowledge, skills and competences from CCC
Knowledge
- Opisuje postupke osiguranja zdrave mikroklime
- Prikuplja podatke za izradu plana zdravstvene njege
- Poznaje medicinsku dokumentaciju
- Utvrđuje prioritete,potrebe i ciljeva zdravstvenenjege sa stručnim timom
- Analizira medicinske evidencije
- Opisuje strukturu zdravstvene zaštite
- Definiše njegu prema Florence Nightingale i prema Virginii Henderson
- Opiše pojam i definiciju zdravstvene zaštite, nivoe zdravstvene zaštite
- Objasni pojam i načela zdravstvene zaštite, mjere zdravstvene zaštite i deontologiju sestrinstva
- Pojasne primjenu etike u radu medicinskih tehničara
- Opiše izgled bolničke zgrade, izgled bolničkog odjela, nabroji vrste bolničkih zgrada
- Opiše modele njege bolesnika, proces zdravstvene njege, definiše sestrinsku dijagnozu
- Opiše način komuniciranja medicinskog osoblja
- Opiše izgled bolesničkog kreveta, objasni namještanje kreveta bez bolesnika i namještanje kreveta sa bolesnikom (ležećem, sjedećem položaju i inkontinentnog bolesnika)
- Objasni značaj održavanja lične higijene, objasni dnevnu, djelimičnu i povremenu njegu
- Prepoznaje potrebne higijenske uvjete u sprječavanju infekcije
- Opisuje mjere zaštite u radu sa opasnim ljekovima
- Opisuje pripremu bolesničke sobe za izvođenje sestrinskih radnji
- Opisuje pravilno pranje i dezinfekciju ruku
- Opisuje osnove previjanja
- Provjerava i procjenjuje ispravnost opreme pribora i materijala
- Objašnjava značaj održavanja lične higijene
- Prepoznaje bolesnikovu pokretlivost
- Opisuje postupke kupanja ,pranja kose i njegu usne duplje
- Razlikuje promjene na koži i sluznicama
- Opisuje postupke u planiranju materijlnih i drugih resursa
- Opisuje postupke u njezi umirućeg bolesnika
- Opisuje vitalne znake i metode mjerenja istih
- Kontroliše monitoring za mjerenje vitalnih znaka
- Definiše postupke u olakšavanju disanja
- Objašnjava postupke uzimanja izlučevina
- Opisuje način izvođenja kateterizacije
- Opisuje način izvođenja klizme
- Opisuje stanje diureze i promjene stolice
- Sažima podatke o bolesnikovom unosu hrane i tekučine
- Razlikuje prirodan i vještački način hranjenja bolesnika
- Objašnjava važnost odlaganja otpada u skladu sa procedurama
- Opisuje pripremu i primjenu lijekova za aplikaciju prema propisanim upustvima
- Poznaje tehnike primjene lijekova i moguće komplikacije
- Spoznaje važnost mjera bitnih za bolesnikovu sigurnost tokom izvođenja medicinsko tehničkih postupaka
- Imenuje stanja koja ugrožavaju bolesnikov život
- Opisuje postupke reanimacije
- Navodi set za reanimaciju i nabraja pribor za otvaranja venskog puta
- Opisuje postupke efikasnog zaustavljanja krvarenja
- Objašnjava postupke sigurnog transporta
- Objašnjava indikacije za oksigeno-terapiju i način davanja kiseonika
- Objašnjava postupke primjene infuzije i transfuzije
- Objašnjava pojam krio i termo terapije
- Objašnjava postupke u anafilaktičkom šoku
- Objašnjava pojam palijativne njege
- Prepoznaje znakove trovanja i opisuje postupak
- Opisuje osnovne principe dijagnostike(UZV,endoskopske,RTG dijagnostike)i pripremu pacijenta za izvođenje istih
- Objašnjava postupke preopertivne i postoperativne njege bolesnika
- Definiše zadatke u njezi infektivnog i neurološkog bolesnika
- Opisuje rad medicinske sestre na psihijatrijskom odjeljenju
- Objašnjava metode zbrinjavanja povreda
- Prepoznaje vrste preloma i pravila imobilizacije
- Objašnjava rad medicinskog tehničara u pripremi pacijentice za ginekološki pregled
- Razlikuje rad medicinskog tehničara u patronašnoj službi
- Opisuje ulogu medicinskog tehničara u promociji zdravlja i prevenciji bolesti
- Objašnjava komunikacijski proces sestra pacijent
- Prezentuje simptome dijabetesa
- Opisuje probleme starih
- Opisuje rad medicinskog tehničara na pedjatrijskom odjeljenju
- Definira dekubitus, trombozu, tromboflebitis, respiratorne komplikacije, kontrakture i nesvjesticu i objasni zadatke sestre u sprečavanju nastanka i liječenju istih
- Objasni uslove za nastanak infekcije, borbu protiv infekcije (antisepsu i asepsu)
- Objasni dezinfekciju i sterilizaciju (metode, kontrolu sterilizacije i organizaciju jedinice za sterilizaciju)
- Objasni osnovu previjanja i hirurške instrumente
- Prikažu anatomska i fiziološka obilježja zdravog novorođenčeta, te anomalije i zastoj u fizičkom i psihičkom razvoju dojenčeta
- Opišu anatomsku i funkcionalnu nezrelost i vrste brige za ugroženo novorođenče
- Nabroje kontraceptivna sredstva i metode.
- Poznaju način obavljanja ginekološkog pregleda.
- -Navedu i opišu različite dijagnostičke pretrage u ginekologiji, prepoznaju vrstu ginekološke bolesti ili poremećaja, te objasne savremene terapijske procedure u ginekologiji
- Prezentiraju stručne medicinske postupke i procedure u terapiji urgentnih stanja izazvanih različitim djelovanjem faktora iz vanjske sredine.
- Predstave način organizacije rada službe i timova urgentne medicine.
- Objasni zdravtvenu njegu bolesnika nakon operacije
- Samostalno koristi medicinsku terminologiju
- Razlikuje tipove obrazaca u zadravstvenoj i u socijalnoj ustanovi
- Razlikuje medicinske propise I propise zdravstvenog osiguranja
- Podhranjuje sestrinske I druge zapise
- Sudjeluje u naručivanju,prijemu I nadzoru lijekova I sanitetskog materijala sudjeluje u prepoznatljivosti ustanove na tržištu
- Objasni bolesti srca i krvnih sudova
- Opiše simptome bolesti probavnog sistema
- Opiše principe transfuzije krvi
- Opiše vrste otvorenih rana i proces zacjeljivanja
- Opiše zarazne bolesti uzrokovane bakterijama, virusima i gljivicama
- Opiše degenrativne bolesti CNS
- Opiše simptome i znakove bolesti PNS
- Objasni načine primjene lijekova, resorpciju, raspodjelu i izlučivanje lijekova iz organizma
- Opiše framakologiju nervnog, kardiovaskularnog, respiratornog, urogenitalnog, tjelesnih tečnosti, kože i sluzokože sistema
- Opiše patološke procese
- Opiše bolesti i promjene u staračkoj dobi
- Opiše faze u procesu umiranja i znakove smrti
- Opiše anatomska i fiziološka obilježja zdravog novorođenčeta, te anomalije i zastoj u fizičkom i psihičkom razvoju dojenčeta
- Opišu anatomsku i funkcionalnu nezrelost i vrste brige za ugroženo novorođenče
- Opiše kontraceptivna sredstva i metode
- Opiše način obavljanja ginekološkog pregleda
- Opiše različite dijagnostičke pretrage u ginekologiji, prepoznaju vrstu ginekološke bolesti ili poremećaja, te objasne savremene terapijske procedure u ginekologiji
- Opiše stručne medicinske postupke i procedure u terapiji urgentnih stanja izazvanih različitim djelovanjem faktora iz vanjske sredine
- Opiše način organizacije rada službe i timova urgentne medicine
Vještine
- Izabire odgovarajuću odjeću, te alat i pribor
- Primjenjuje plan zdravstvene njege u praksi
- Provjerava ispravnost opreme pribora i materijala
- Provodi mjere stareilizcije i dezinfekcije
- Koristi medicinski pribor i uređaje
- Primjeni njegu prema Florence Nightingale
- Primjeni zdravstvenu zaštitu u svojoj sredini i načela zdravstvenih radnika u praksi
- Organizira bolesničku sobu, namjesti bolesničku postelju bez bolesnika i sa bolesnikom u postelji,
- Sudjeluje u viziti
- Aspirira gornje disajne puteve
- Izvodi postupke vještačkog disanja
- Provodi ličnu higijenu bolesnika i posmatra vitalne funkcije bolesnika
- Samostalno obavlja zdravstvenu njegu
- Provodi mjere prevencije dekubitusa, prevencije kontraktura i nesvjestice, prevencije respiratornih komplikacija te prevencije i liječenja tromboze i tromboflebitis
- Popunjava medicinsku dokumentaciju
- Uzima sestrinske zdravstvene istorije
- Procjeni stanje hitnosti pacijenta
- Pravilno provede procedure pripreme materijala za dijagnostičke pretrage
- Pravilno asistira u toku izvođenja medicinsko tehničkih radnjii
- Procijeni i prati stanje pacijenta
- Primjeni i aplicira potrebne terapije
- Provodi dezinfekciju i sterilizaciju, te pravilno higijensko i hirurško pranje ruku
- Provodi previjanje i postavljanje zavoja
- Primjeni u praksi metode zbrinjavanja povrede, pružanja prve pomoći, sredstva za imobilizaciju.
- Pripremi materijal i pacijenta u akutnom trovanju, pripremi antidot terapiju i asistira
- Procijeni koncept zdravlja i primjeni koncept promocije zdravlja, te prevenciju bolesti
- Primijeni u praksi koncept primarne zdravstvene njege, ulogu medicinskog tehničara u porodičnoj medicini
- Radi sa inkubatorom i njeguje prematurus, primjeni njegu pupka i prirodnih otvora, obradu tjemenjače , ojeda i soora
- Pravilno primjene dezinfekciju i sterilizaciju u radu sa pacijentom
- Uspješno popune odgovarajuće formulare (sestrinsku dokumentaciju)
- Pripreme pacijenta za spirometriju, za snimanje EKG i rukovanje aparatima
- Uzima bris nosa, grla, oka, kože, iz rane
- Uzima uzorake za biopsiju, za punktate
- Uzima uzorke urina, uzorake iz polnih organa i stolice
- Izvodi kateterizaciju i asistira
- Mjenja urinarni kateter
- Mjeri vitalne znake i ubilježava u listu
- Njeguje usnu duplju
- Namješta zubnu i ušnu protezu
- Uređuje tijelo umrlog prema standardima
- Pravilno podhranjuje lijekove
- Evidentira utrošeni materijal
- Osigurava aseptične uslove tokom pripreme operativnog polja
- Vodi brigu o starima
- Upisuju gotove analize u dokumentaciju
- Raspoznaju vrste laboratorija
- Uzimanje kapilarne i venske krvi
- Raspoznaju vrste instrumentalnih pretraga
- Izvodi osnovne fizikalno terapijske radnje
- Vrši edukaciju omladine ,školskog i predškolskog uzrasta
- Komunicira u usmenom obliku
- Primjenjuje specifičnosti komunikacije sa pojedincem ii zajednicom svih životnih dobi
- Vodi sestrinsku anamnezu
- Nabavlja potrebne lijekove I skladišti ih
- Planira proces zdravstvene njege I organizuje isti
- Vrši obračun zdravstvenih usluga
- Koristi informacionu tehnologiju
Kompetencije
- Razvija kulturno-higijenske navike, savjesnost i urednost
- Ima pozitivan stav preme pacijentu
- Sudjeluje u planiranju edukacije
- Pokazuje odgovarajući nivo odgovornosti
- Pokazuje socijalno prihvatljivo ponašanje
- Uvažava upozorenje i mjere opreza
- Pokazuje odgovarajući nivo odgovornosti
- Ima pozitivan stav pema pacijentu
- Ima pozitivan stav prema zdravlju, bolesti i nemoći,
- Prihvaća odgovornost za vlastite postupke
- Djeluje samostalno i inovativno
- Poštuje prava pacijenta
- Trajno se usavršava prema cjeloživotnom obrazovanju
- Pokazuje socijalno prihvatljivo ponašanje
- Pokazuje profesionalnu i moralno etičku odgovornost
- Pokazuje kapacitete i spretnost za timski rad
- Razvija sposobnosti timskog rada, kao i komunikacije sa zaposlenim
- Ima osjećaj za estetiku
- Razviju uspješnu komunikaciju sestra – pacijent – porodica
- Pravilno primjenjuje etiku zdravstvenog radnika
- Uvažava upozorenje i mjere opreza
- Ima volju za učenjem i da poboljša i dopuni svoje znanje
- Razvija vještine komunikacije sa starim, bolesnim i nemoćnim osobama, uključivo prepoznavanje neverbalnih znakova komunikacije
- Radi samostalno i Vodi tim
- Pozitivan stav prema inovacijama I promjenama
- Moralno etička I profsionalna odgovornost
2.2 Kriteriji ispitivanja i ocjenjivanja ishodi učenja (Learning outcomes assessment criteria)
- Ispitivanje i ocjenjivanje svih stečenih ishoda učenja vrši se formativno i/ili sumativno, uključujući završni praktični rad
- Ispitivanje i ocjenjivanje provodi isključivo obrazovna ustanova (škola, centar za obrazovanje odraslih, ispitni centar) ovlaštena od strane nadležne obrazovne vlasti, koja ima razvijen sistem osiguranja kvaliteta
- Ispitivanje i ocjenjivanje se obavlja u odgovarajuem prostoru i na opremi koja se koristi u praksi u okviru zanimanja medicinskog tehničara/medicinske sestre
- Ispitivači i ocjenjivači imaju odgovarajuće kvalifikacije nastavnika, a za ispitivanja i ocjenjivanja praktičnog rada kvalifikacije stručnjaka iz prakse
2.3 Jedinice ishoda učenja i ECVET bodovi (Unit of learning outcomes and ECVET)
- Općeobrazovni modul za 4-godišnje programe 80 ECVET
- Latinski jezik 6 ECVET
- Anatomija i fiziologija 10 ECVET
- Higijena sa zdravstvenom zaštitom 6 ECVET
- Medicinska psihologija i pedagogija 6 ECVET
- Mikrobiologija 6 ECVET
- Biohemija 6 ECVET
- Interna medicina 6 ECVET
- Hirurgija 6 ECVET
- Infektologija s parazitologijom 6 ECVET
- Neuropsihijatrija 6 ECVET
- Farmakologija 6 ECVET
- Patologija 6 ECVET
- Pedijatrija 6 ECVET
- Ginekologija i akušerstvo 6 ECVET
- Urgentna medicina 4 ECVET
- Porodična medicina 4 ECVET
- Poduzetništvo 4 ECVET
- Praktična nastava 60 ECVET
3. RELEVANTNOST KVALIFIKACIJE (RELEVANCE OF THE QUALIFICATION)
3.1 Potrebe tržište rada (Labour market needs)
Ova kvalifikacija je relevantna za zanimanja medicinskog tehničara/medicinske sestre
3.2 Nastavak obrazovanja/ prohodnost (Further education/progression)
Visoko obrazovanje
3.3 Druge potrebe (Other needs)
Through this qualification, key competences for lifelong learning are also acquired
4. OSIGURANJE KVALITETE (QUALITY ASSURANCE)
4.1 Članovi ekspertne grupe (Expert group members)
- Bojana Kovačević, diplomirana medicinska sestra, glavna sestra intenzivne njege, JZU Bolnica Trebinje
- Vesna Šiljegović-Radović, doktor medicine, profesor stručnih predmeta, Centra srednjih škola Trebinje
- Nijaz Zorlak, magistar odgojnih nauka, Pedagoški zavod BPK-a Goražde
- Goran Zmijanjac, diplomirani politolog, direktor Zavoda za obrazovanje odraslih Republike Srpske
- Radmila Pejić, pomoćnik ministra za visoko obrazovanje, Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske
- Almin kaplan, diplomirani medicinski tehničar, profesor higijene i zdravstvenog odgoja i zdravstvene njege, Srednja medicinska škola Mostar
- Dubravka Letić, viša medicinska sestra, glavna sestra Bolnice Brčko Distrikta
- Vera Lalić, diplomirani medicinski tehničar, profesor praktične nastave, JU poljoprivredna i medicinska škola Brčko
4.2 Predlagatelji (Proponents)
Competent education authorities
4.3 Web-stranica na kojoj je odluka o usvajanju standarda zanimanja objavljena
(Web-page of the decision on adoption of the occupational standard)
www
4.4 Rok do kojeg standard kvalifikacije treba evaluirati (The deadline by which the QS should be reviewed)
5 years
4.5 Nadležne vlasti za dodjelu kvalifikacije (Competent authority for awarding the qualification)
Competent education authorities
4.6 Vanjsko osiguranje kvalitete (External quality assurance)
Competent education authorities and pedagogical institutes