ARHITEKTONSKI TEHNIČAR
STANDARD ZANIMANJA (OCCUPATIONAL STANDARD)
1. OSNOVNE KARAKTERISTIKE (BASIC CHARACTERISTICS)
1.1 Naziv zanimanja(Name of the occupation)
Arhitektonski tehničar (Architectural technician)
1.2 Šifra zanimanja (Code of the occupation)
3118
1.3 Struka (Occupation family)
Geodezija i građevinarstvo
1.4 Međunarodna kvalifikacija (International classification)
3118
1.5 NIVO POTREBNIH KVALIFIKACIJA (Level of required classification)
4
2. KLJUČNI POSLOVI TE POTREBNA ZNANJA, VJEŠTINE I KOMPETENCIJE (KEY TASKS AND REQUIRED KNOWLEDGE, SKILLS AND COMPETENCE)
2.1 OPIS ZANIMANJA (description of the occupation)
Arhitektonski tehničar sarađuje sa arhitektom u izradi idejnog projektovanja zgrada s mogućnošću umjetničkog oblikovanja, razrađuje glavni i izvedbenii projekat, te projekat izvedenog stanja, rješava urbanističku dokumentaciju, vrši izbor građevinskog materijala pri projektovanju eksterijera i enterijera, te rješava kućnu mrežu vodovoda i kanalizacije. Osim toga, uređuje i prezentira urbanističke projekte, analizira cijene i predračun radova i učestvuje u izgradnji objekta.
2.2 Grupa poslova / ključni poslovi / aktivnosti (Group of tasks / key tasks / activities)
2.3. Potrebna znanja, vještine i kompetencije (Required knowledge, skills and competence)
Priprema i organizacija rada
- Analiza, planira i organizira vlastiti rad
- Zaprima i analizira radni zadatak
- Prikuplja i obrađuje potrebne podatke
- Priprema i obrađuje tehničko–tehnološku dokumentaciju
- Organizira rad grupe i tima
- Priprema radnog mjesta
- Provjerava pribor, opremu i tehnički materijal
- Planira dinamiku rada
- Brine se o čistoći i organizaciji radnog prostora
Znanja
- Razlikuje izvedbene faze arhitektonskog projekta
- Opiše pravila tehničke obrade i opremanja pojedinih faza projektne dokumentacije
Vještine
- Čita arhitektonske projekte
- Priukuplja i obrađuje podatke relevantne za arhitektonske projekte
- Vlada tehnikom slobodnoručnog crtanja, kao i priborom i kompjuterom
Kompetencije
- Iskazuje sklonost prema umjetnosti i likovnoj kulturi
- Razvija osjećaj za estetiku
- Razvija osjećaj za prostor i perspektivu
- Sposobnost prostorne percepcije
- Radi samostalno i u timu
Operativni poslovi
- Sudjeluje u izradi idejnih rješenja
- Vodi računa o funkcionalnoj, konstruktivnoj, ekonomskoj i estetskoj vrijednosti objekta
- Razrađuje ideju projektanta kroz skice i tehničke priloge
- Prati uslove lokacije, funkcionalnost, normative i standarde
- Primjenjuje propise koji važe za kretanje lica u invalidskim kolicima
- Prilagođava raspored opreme funkcionalnim i oblikovanim zahtjevima prostorije
- Sarađuje na izradi enterijera
- Prema prilozima projekta radi maketu odgovarajuće razmjere
- Obrađuje glavni projekat
- Razrađuje konstruktivne vrijednosti objekta od temelja preko zidova, međuspratnih konstrukcija, vertikalnih komunikacija do krova
- Bira materijale vodeći računa o kvalitetu, ekonomičnosti i estetskim vrijednostima
- Primjenjuje u projektu ventilaciju: prirodnu i vještačku
- Definiše osvjetljenje: prirodno i vještačko
- Crta šemu stolarije i bravarije
- Sudjeluje u izradi izvedbeni projekta
- Rješava detalje arhitektonskih konstrukcija
- Rješava detalje zanatskih radova
- Identificira statičke sisteme elemenata u konstrukciji,
- Izrađuje nacrte za oplate kod betonskih i armirano-betonskih radova kao i plan savaijanja armature kod armirano-betonskih radova
- Izrađuje specifikaciju armature
- Sudjeluje u izradi projekta izvedenog stanja
- Sudjeluje u izradi restauratorskih projekata
- Priprema lokaciju za izvođenje radova
- Razrađuje urbanističke uslove za objekte visokogradnje u skladu sa važećim urbanističkim planom
- Rješava mogućnosti priključivanja kućne, vodovodne i kanalizacione mreže na gradsku
- Definiše mikrourbanistička rješenja
- Poslovi na gradilištu
- Samostalno vodi gradilište manjih građevina
- Radi predmjer i predračun svih pozicija na objektima visokogradnje
- Planira dinamiku radova i nabavku
- Učestvuje u planiranju gradilišta, organizacionoj šemi i pripremnim radovima
- Pravovremeno obezbjeđuje materijal, radnu snagu i mehanizaciju
- Provjerava količine, kvalitet i dinamiku izvedenih radova
- Provjerava racionalnost korišćenja materijala, pravovremeno postavljanje i uklanjanje pomoćnih elemenata: skela i oplate
- Kućne instalacije
- Projektuje vodovodnu i kanalizacionu mrežu za individualne stambene zgrade i manje poslovne zgrade
- Vodi nadzor izvođenja radova na vodovonim i kanalizacionim mrežama individualnih stambenih zgrada i manjih poslovnih zgrada
Znanja
- Razlikuje stilove arhitekture i prepoznaje razvoj arhitekture od starog vijeka do savremene arhitekture
- Analizira tehničku dokumentaciju
- Opiše sve elemente normiranja i standarda u građevinarstvu (građevinske norme, predmjer, učinak mašina i efektivni sat rada mašine)
- Opiše vrste konstruktivnih sistema (beton, drvo i čelik u konstruktivnim sistemima, te spregnute konstrukcije)
- Razlikuje vrste stambenih zgrada
- Opiše javne objekte (školski, objekti socijalnih ustanova, administrativni, zdravstevbi)
- Razlikuje osnovne građevinske materijale i strukturu objekata
- Analizira temeljenje zgrada
- Opiše podove i razlikuje vertikalne komunikacije
- Razlikuje stolarsko-bravarske radove
- Razlikuje zanatske radove
- Primjenjuje drvne konstrukcije
- Analizira urbanističke planove
- Analizira idejni, glavni i izvođački projekat
- Opiše pravila primjene toplotne, zvučne i hidroizolacije na objektu
- Analizira sisteme grijanja
- Opiše osvjetljenje: prirodno i vještačko
- Razlikuje materijale za potrebe vodovodne i kanalazacione mreže
- Razlikuje savremene arhitektonske konstrukcije, materijale i tehnologije
- Amalizira fiziku zgrade
Vještine
- Primjenjuje nacrtnu geometriju u tehničkom crtanju
- Izrađuje i čita situacione planove
- Proračunava jednostavne nosive elemente
- Izrađuje arhitektonski crtež i skicu na osnovu arhitektonskog projekta
- Projektuje u ArhickCAD i Auto CAD-u
- Izrađuje 3d prikaze idejnih projekata
- Primjenjuje drvne konstrukcije pri projektovanju
- Analizira cijene građevinskih radova
- Izvodi predmjer, proračun i kalkulaciju
- Priprema radove, izrađuje makete i postavlja ih na podlogu
- Razrađuje konstruktivne vrijednosti objekta od temelja preko zidova, međuspratnih konstrukcija, vertikalnih komunikacija do krova
- Bira materijale vodeći računa o kvalitetu, ekonomičnosti i estetskim vrijednostima
- Primjenjuje u projektu ventilaciju: prirodnu i vještačku
- Definiše osvjetljenje: prirodno i vještačko
- Crta šemu stolarije i bravarije
- Primjenjuje energetsku efikasnost u zgradarstvu, te vrši jednostavne proračune termičke provodljivosti
Kompetencije
- Poštuje ekološka pravila
- Poštuje građevinske standarde
- Iskazuje pozitivan stav prema preciznosti, tačnosti, te pravodobno izvršenju poslova
- Iskazuje pozitivan stav prema učenju i otvorenost prema novim idejama i tehnologijama
- Samostalno rješava probleme u nepredviđenim sitaucijama
- Radi timski i nadgleda druge
Komunikacija, komercijalni i administrativni poslovi
- Komunikacija sa saradnicima i klijentima (mušterijama, strankama)
- Komunicira sa saradnicima u birou
- Komunicira s osobljem na gradilištu i tumači projektnu dokumentaciju
- Komunicira s korisnicima usluga
- Nabavka alata, pribora i materijala
- Nabavlja alat, pribor i materijal
- Vrši kalkulaciju utroška materijala i energije
- Popunjavanje radne dokumentacije (dnevne evidencije)
- Vodi građevinsku knjigu i dnevnik
- Vodi evidenciju osoblja na gradilištu, njihovim potrebama, međusobnom odnosu, kvalitetu rada i usaglašenosti projektovanih i realizovanih vrijednosti
Znanja:
- Opisuje pravila poslovne komunikacije
- Opisuje vrste i strukturu troškova
- Primjenjuje normative utroška
- Koristi normative vremena izrade
Vještine:
- Koristi stručnu terminologiju
- Planira i organizira posao
- Kalkuliše troškove i izrađuje kalkulacije i ponude
Kompetencije:
- Sklonost inicijativi
- Pozitivan stav prema promjenama i inovacijama
Osiguravanje kvalitete, mjere zaštite na radu, očuvanje zdravlja i okoline
- Kontrola kvaliteta u skladu sa standardima i normativima
- Osigurava kvalitet sopstvenog rada
- Vodi brigu o alatu, priboru, materijalu i inventaru
- Redovno održava alat i pribr
- Provjerava kvalitet materijala i repromaterijla
- Kontroliše kvalitet rada u svim fazama građenja
- Očuvanje zdravlja i okoline
- Izvodi radove tako da se ne ugrožava lična sigurnost, sigurnost saradnika i okoline
- Primjenjuje higijensko-tehničke mjere zaštite
- Primjenjuje propise protivpožarne zaštite
- Vodi računa o ekološkim standardima kako na gradilištu tako i u odnosu na okruženje
Znanja:
- Poznaje normative i propise u građevinskojindustriji
- Poznaje osnove kvaliteta u građenju
- Poznaje osnovna pravila organizacije rada u preduzeću
- Razlikuje mjere zaštite na radu
- Opiše mjere zaštite na radu i pružanja prve pomoći
- Procjenjuje sigurnost radnog mjesta
- Opiše načine zaštite okoliša
Vještine:
- Poduzima mjere za siguran rad u skladu sa propisima zaštite na radu i zaštite okoline
- Primjenjuje pravila rada sa štetnim i zapaljivim materijalima
- Demonstrira pružanje prve pomoći
Kompetencije:
- Pokazuje svijest o važnosti mjera zaštite na radu
- Preuzima odgovornost za vlastiti rad
- Iskazuje ekološku osvjećenost
- Vodi računa o zaštiti zdravlja ljudi i okoline u skladu sa higijensko-tehničkim, protivpožarnim i drugim mjerama zaštite
2.4 Poželjni stavovi koje se odnose na zanimanje (Desirable attitudes related to the occupation)
Tačnost, preciznost i sistematičnost u radu, osjećaj za estetiku, samostalnost u radu, timski rad, odgovornost prema radu i opremi, odgovornost prema zaštiti osobnih i službenih podataka, spremnost na terenski rad (poželjna vozačka dozvola B kategorije), spremnost na edukaciju i stalno stručno usavršavanje, spremnost na suradnju s drugim strukama.
3. RELEVANTNOST ZANIMANJA (RELEVANCE OF THE OCCUPATION)
3.1 Potrebe na tržištu rada (Needs at the labour market)
Zdravstvene ustanove koje imaju ležeće bolesnike, kao što su klinike i bolnice, socijalne ustanove kao što su domovi penzionera, domovi starijih, te organizacije koje pružaju kućnu njegu. Postoje značajne potrebe na tržištu rada.
4. OSIGURANJE KVALITETE (QUALITY ASSURANCE)
4.1 Članovi ekspertne grupe (Expert group members)
- Rajko Skokić, ing.građ., rukovodilac objekta, «Građenje» d.o.o. Pale
- Muhamed Badić, dipl.ing.arh., rukovodilac gradilišta, «Elektrometal» d.o.o. Cazin
- Ranka Milačić, dip.ing.građ., nastavnik stručnih predmeta građevinske struke, Srednjoškolski centar Pale
- Amela Dervišević, dipl.ing.građ., nastavnica stručnih predmeta građevinske struke, Srednja stručna škola «Džemal Bijedić» Goražde
- Jelena Kozić Vasić, mag.dipl.ing.arh., nastavnica stručnih predmeta, Građevinska škola Banja Luka
- Bakir Zlatarević, dipl.ing.građ., nastavnik praktične nastave za građevinsku striku, Druga srednja škola Cazin
- Mirela Komić, mag.dipl.ing.građ., nastavnica stručnih predmeta građevinske struke, Druga srednja škola Cazin
- sc. Enisa Gološ, vd direktorica Pedagoškog zavoda Mostar
- Mr.sc. Dina Borovina, direktorica Prosvjetno-pedagoškog zavoda Kantona Sarajevo
4.2 Predlagatelji (Proponents)
Nadležne obrazovne vlasti
4.3 Web-stranica na kojoj je odluka o usvajanju standarda zanimanja objavljena
(Web-page of the decision on adoption of the occupational standard)
www
4.4 Rok do kojeg standard zanimanja treba evaluirati (The deadline by which the OS should be reviewed)
5 godina
5. DODATNE INFORMACIJE (ADDITIONAL INFORMATION)
5.1 Specifična zakonska regulativa za zanimanje (Specific regulations for the occupation)
Zakonska regulativa i standardi koji se odnose na građanje
5.2 Rizici i radni uvjeti (Risks and working conditions)
Arhitektonski tehničar radi u uredu, za računarom u sjedećem položaju. Dio posla obavlja na terenu, na gradilištu.
5.3 Specifični zahtjevi (Specific requirements)
Potreban je dobar vid i otpornost na napor dugog sjedenja i rada za računalom.